Historie Regiment Huzaren van Boreel

Jonkheer Willem-Francois Boreel

 

 

 

 

Jonkheer Willem Francois Boreel
Geboren te Amsterdam, 3 september 1774
Overleden te Friederichshaven, 21 mei 1851

Beknopte beschrijving militaire loopbaan

16 mei 1787In dienst getreden als Cadet bij het Regiment Hollandse Garde te voet
9 maart 1791Overgegaan naar het Regiment Garde Dragonders en bevorderd tot luitenant
1 april 1795Ontslag genomen als Luitenant-kolonel
16 december 1813Benoemd tot Luitenant-kolonel van het in oprichting zijnde korps Cavalerie
1815 Ridder Militaire Willemsorde 3e klasse
17 augustus 1820Benoemd tot Kolonel
1821In de adelstand verheven tot Jonkheer W.F. Boreel
20 december 1826Benoemd tot Generaal-majoor en tevens Inspecteur der Lichte Cavalerie
1835Benoemd tot Opperbevelhebber der Cavalerie
5 november 1840De dienst verlaten met pensioen
1849Grootkruis in de orde van de Nederlandse Leeuw

Formatie

Op 25 november 1813 ontving Jhr. Willem Francois Boreel namens Koning Willem 1 de opdracht een Regiment Huzaren (Cavalerie) te formeren. Deze datum wordt aangehouden als oprichtingsdatum. Hijzelf werd belast met het commando over dit regiment in de rang van Luitenant-kolonel. Het Regiment moest bestaan uit 4 eskadrons met elk 2 pelotons. In totaal 641 Huzaren en 677 paarden. De werving begon in Haarlem en in Leiden. Op 9 september 1814 was het Regiment gedeeltelijk geformeerd en werd officieel Regiment Huzaren genoemd. Op 17 november 1814 kreeg het Regiment een nummer en werd Regiment Huzaren no 4. Op 21 april 1815 werd het nummer veranderd en vanaf die dag werd het Regiment Huzaren no 6. Dit Regiment Huzaren no 6 heeft deelgenomen aan de gevechten bij Quatre Bras (12 juni 1815) en aan de tiendaagse Veldtocht in 1831. Diverse naamsveranderingen hebben plaats gevonden. Echter in de volksmond heeft het Regiment vanaf de oprichting de naam “De Blauwe Huzaren” meegekregen. Dit kwam o.a. door het blauwe veldtenue.

Benamingen van het Regiment

25 november 1813Huzaren van Boreel
9 januari 1814Regiment Huzaren
17 november 1814Regiment Huzaren no 4
21 april 1815Regiment Huzaren no 6
10 maart 18412e Regiment Lanciers
10 september 18494e Regiment Dragonders
8 mei 18674e Regiment Huzaren
14 februari 18811e Regiment Huzaren
30 maart 19054e Regiment Huzaren
21 maart 19224e Halfregiment Huzaren
2 januari 19394e Regiment Huzaren
WOIIOpheffing
1 februari 1947Regiment Huzaren van Boreel

Na opgraven van het Standaard uit de tuin van de RegC de heroprichting

Hoe komen we aan de naam “Huzaar” 1e versie

  • Volgens een oud “Hongaars” gebruik
  • Van elke 20 man moest er een in “dienst”
  • 4 “USZ” is Hongaarse woord voor twintig
  • De overige 19 moesten dan zorgen voor deze “usz” Huzaar
  • Die ene man zou dan de naam “usz” gedragen hebben

Hoe komen we aan de naam “Huzaar” 2e versie

  • Wederom uit het Hongaars
  • Uit de oude taal: Hussaar (Husere)
  • Huszar staat voor: vrijbuiter.
  • Oorspronkelijke uit het oud Servische woord gusar/husar/gursar/kursar. Betekenis is rover/vrijbuiter/zeeschuimer. Italiaanse Corsaro/corsare/zeeschuimer.

Officieel in gebruik

  • Officieel in gebruik in de 2e helft van de vijftiende eeuw
  • Als benaming voor de lichte ruiterij van Matthias van Huyadi in Hongarije
  • In Nederland : Hussaren > Huzaren (sinds 1867 officieel bij de Cavalerie)
  • In Frankrijk : Houzards > Hussards
  • In Engeland : Hussars
  • In Duitsland/Oostenrijk: Husaren
  • Als geregelde troepen treft men het eerst Huzaren aan in de Keizerlijke Oostenrijkse legers in de strijd tegen de Turken.

Standaard Regiment Huzaren, Huzaren van Boreel

Op 23 september 1893 werden door HM Koningin Wilhelmina in bijzijn van HM Koningin/regentes Emma vaandels uitgereikt, o.m. aan het 1ste Regiment Huzaren (stamlijn regiment Huzaren van Boreel). Het eigenlijke 1ste Regiment Huzaren (stamlijn Regiment Huzaren van Sytzama) was van 1880 tot 1905 opgeheven.

Toen in 1905 het voormalige 1ste Regiment Huzaren (stamlijn Regiment Huzaren van Sytzama) weer werd opgericht, kreeg dat regiment een nieuwe standaard. Het 1ste Regiment Huzaren (stamlijn Regiment Huzaren van Boreel) verkreeg weer zijn oude naam 4e Regiment Huzaren. De standaarddoek werd ingeleverd op het Departement van Oorlog. Het opschrift op het doek werd gewijzigd in 4e Regiment Huzaren en de standaard werd op 4 september 1905 opnieuw uitgereikt door H.M. Koningin Wilhelmina, die het desbetreffende Koninklijke Besluit had getekend. In feite toch een precedent omdat de stok, met name de top, niet was vernieuwd, terwijl er toch min of meer sprake was van een nieuwe standaard: nieuw korps? De regimentsnaam bekrachtigd bij Koninklijk Besluit geeft aanleiding tot een nieuwe standaard of vaandel met de gekroonde initiaal van de Vorst of Vorstin die het betreffende besluit heeft getekend. Daar de gekroonde W reeds op de top aanwezig was, werd vermoedelijk als uiting van Hollandse zuinigheid voor deze oplossing gekozen.

De standaard is in de tweede wereldoorlog “ondergedoken” (begraven in een ketel in de tuin van de toenmalige regimentscommandant, luitenant-kolonel Jonkheer de Marees van Sivinderen). Bij Koninklijk Besluit van 1 februari 1947 Nr. 71, getekend door H.M. Koningin Wilhelmina, werd het 1e Verkenningsregiment genoemd het Regiment Huzaren van Boreel. Al eerder werd de naam genoemd als voortzetting van de tradities van het 4e Regiment Huzaren.

Op 13 mei 1947 werd door luitenant-kolonel b.d. Jonkheer de Marees van Swinderen de standaard overgedragen aan luitenant-kolonel Janssens, toen belast met het commando over het herleefde regiment. In dat jaar is door zorg van het regiment het opschrift 4e REGIMENT HUZAREN gewijzigd in REGIMENT HUZAREN VAN BOREEL.

Er bestond toen nog geen regelgeving ten aanzien van cravate bij naamsverandering van regimenten en korpsen. In feite had H.M. Koningin Wilhelmina een nieuwe standaard moeten uitreiken. Het regiment heeft echter analoog aan het hiervoor geschetste precedent van 1905 gehandeld. Tot een uitreiking van deze “vermaakte” standaard is het niet meer gekomen, vooral omdat het initiatief bij het Ministerie van Oorlog niet geheel in goede aarde viel. Vrij snel daarna is het verbod uitgevaardigd om zelfstandig namen op vaandels en standaarden te wijzigen en werd bij MinisteriĆ«le Beschikking van 14 oktober 1952 de cravate ingevoerd.

Omstreeks 1960 was het doek van de standaard zodanig versleten dat overgegaan moest worden tot vernieuwing van het doek. Er was geen sprake van een naamsverandering derhalve moest een nieuw standaarddoek worden gemaakt, zijnde een volledige kopie van het oude doek.

Er is toen een vergissing gemaakt door een te ruime interpretatie van het Koninklijke Besluit van 14 februari 1950 Nr. 37 waarbij weliswaar de in het Koninklijk Besluit van 22 augustus 1925 Nr. 27 genoemde gekroonde W werd vervangen door een gekroonde J, maar waarbij in de tekst in artikel 2 kennelijk over het hoofd is gezien. Er is derhalve ten onrechte een volledig nieuwe standaard met een gekroonde hoofdletter J zowel op de top als op het doek gemaakt. Deze standaard is op 1 december 1961 door ZKH Prins Bernhard der Nederlanden uitgereikt.

Uitreikingen

1e Uitreiking
Het eerste Standaard werd uitgereikt namens Z.M. Koning Willem 1 door Lt Gen von Heldering op 03 oktober 1820 te Brussel aan het toenmalige Regiment Huzaren no 6.

2e Uitreiking
Door de toen 13-jarige Prinses Wilhelmina op 21 september 1893 te en Haag op het Malieveld aan het toenmalige 1e Regiment Huzaren.
De woorden “Tiendaagse Veldtocht 1813″ werden ingeweven in 1896. (KB 07 augustus 1896)

3e Uitreiking
Deze werd uitgereikt door H.M. Koningin Wilhelmina op 04 september 1905 te Miligen aan het toenmalige 4e Regiment Huzaren. Deze Standaard heeft dienst gedaan tot 1961.
Bij de inval in 1940 is het Standaard door de RegC Lkol Jhr. S.M.SA.A. de Marees van Swinderen begraven in zijn tuin. (Zijn tuin was tevens ”IJssel-linie”)

4e Uitreiking
Uitgereikt namens H.M. de Koningin Juliana door Z.K.H. Prins Bernhard op 13 december 1961 op de Prins Willem 2 kazerne te Amersfoort.
De RegC was de Lkol van Lith de Jeude.

Overdracht opgegraven Standaard

Bij de heroprichting van de Cavalerie in 1947 werd het Standaard uitgereikt aan het 4e Regiment Huzaren (RHVB) en op 13 mei door de “oude RegC” overgedragen aan de Lkol O.C.G.M.Janssens. Overdracht vond plaats op de Bernhardkazerne te Amersfoort.

Na de tweede Wereldoorlog is het Regiment ook actief geweest in het voormalig Ned Indie en heeft daar de naam en eer van de Cavalerie hoog gehouden. Actief geweest bij politionele acties op West en Midden Java + Oost,West en Zuid Sumatra. Deze wapenfeiten staan nu vermeld op het Doek.

Ere Fanion

Door de Koninklijke Vereniging “Ons Leger” werd aan het Regiment een Erevaantje geschonken om bij passende gelegenheden in het geweer te dragen. Gedragen door de best beoordeelde huzaar van het beste peloton na afloop van de basisopleiding. Uitgereikt door Z.K.H. Prins Bernhard op 09 mei 1950 aan de RegC Lkol J.J.Ceuvel.
Het Fanion bevindt zich in de Regimentskamer.

Optreden van het Standaard

Bij plechtigheden zoals:

  • Aanbieden van Geloofsbrieven aan H.M.
  • BeĆ«digingen
  • Commando overdrachten
  • Standaard gedragen door de oudste Aoo met een goede staat van dienst
  • Aangetreden dient minimaal een Eskadron te zijn (behorend bij het Regiment)